मन लोभ्याउने पुनहिल : जहाँ प्रकृति र सूर्योदय बोल्छन्

गण्डकी । पुनहिल पुग्ने जो कोहीलाई लाग्छ— यहाँको सौन्दर्य शब्दमा बाँध्नै कठिन छ । झिसमिसेमा पुनहिलको उकालो नलाग्ने हो भने त्यो यात्रा अधुरो ठहरिन्छ । घोरेपानीमा रात बिताएका यात्रुहरू बिहानै उठ्छन्— हिमालमाथि सूर्योदयको पहिलो किरण देख्ने आशामा ।

पूर्व दिशामा लालिमा छाउने बित्तिकै पुनहिल भीडले भरिन्छ । चराहरूको चिरबिर र चिसो हावाको सुस्केरा बीच जब घामको पहिलो किरण अन्नपूर्ण र धवलागिरिको चुचुरो छोइन्छ, त्यो दृश्यले सबैलाई मन्त्रमुग्ध पार्छ । कोही क्यामेरामा, कोही मनमा त्यो सुनको बिहान कैद गर्न व्यस्त हुन्छन् । विदेशी पर्यटक आफ्नै देशका झण्डा ओढेर तस्बिर खिच्छन्, नेपालीहरू भने गर्वसाथ चन्द्र–सूर्य अंकित झण्डासँग पोज़ गर्छन् ।

महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाको कविता “सुनको बिहान” सम्झाइदिने पुनहिलको त्यो क्षण यात्रुका लागि आध्यात्मिक अनुभव बन्छ ।

ऋतु अनुसार बदलिने सौन्दर्य

शरद र वसन्तमा पुनहिल विशेष रंगीन देखिन्छ । चैत–वैशाखतिर लालीगुराँसले जंगल राताम्मे हुन्छ भने हिउँदमा सेतो चादरले ढाकिएको दृश्य मनमोहक लाग्छ । न धेरै जाडो, न धेरै गर्मी — शरदयाममा घोरेपानी–पुनहिल यात्रुको मन जितिरहन्छ ।

अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र अन्तर्गत म्याग्दीको अन्नपूर्ण गाउँपालिका–६ मा अवस्थित यो गन्तव्य हरेक वर्ष हजारौँ देशी–विदेशी पर्यटकको रोजाइ बन्छ । पोखरादेखि नजिक भएकाले पहुँच र प्रचारका हिसाबले पनि पुनहिल लोकप्रिय छ ।

छोटो र सस्तो पदयात्राको गन्तव्य

पर्यटक पथप्रदर्शक दिवस गुरुङका अनुसार तीनदेखि चार दिनमै पुनहिलको पदयात्रा सकिन्छ । अहिले सडक विस्तारले दूरी घटेको भए पनि परम्परागत पदमार्ग हराउँदै गएकोमा चिन्ता व्यक्त गर्छन् । उनले भने, “कम खर्चमा छोटो अवधिको पदयात्राका लागि पुनहिल उत्कृष्ट गन्तव्य हो।”

शान्त वातावरण, हिमालको दृश्य, हरियाली, स्थानीय संस्कृति र जनजीवनले पुनहिलको आकर्षण अझ बढाएको छ ।

सूर्योदय र हिमाल अवलोकनको केन्द्र

तीन हजार २१० मिटर उचाइमा रहेको पुनहिलबाट धवलागिरि, अन्नपूर्ण, मनास्लु लगायत विश्वकै अग्ला हिमाल एकैसाथ देखिन्छन् । पर्यटन व्यवसायी जुली पुनका अनुसार मुख्य सिजनमा दैनिक चार–पाँच सय विदेशी पर्यटक यहाँ पुग्छन् । पछिल्लो समयमा आन्तरिक पर्यटकको संख्यामा पनि वृद्धि भएको छ ।

हाल मौसम सुहाउँदो रहेकाले पुनहिलमा दैनिक दुई सयजति विदेशी र उल्लेख्य संख्यामा नेपाली आगन्तुक आइपुग्ने गरेका छन् । पुनहिल प्रवेश टिकट कक्षका अमृत पुनले भने, “कात्तिक महिनामा पर्यटक अझ बढ्ने अपेक्षा छ । असोज–कात्तिक र चैत–वैशाख मुख्य सिजन हो।”

पुनहिलको ऐतिहासिक पृष्ठभूमि

अहिलेको पुनहिल पहिला ‘लुङटुङ डाँडा’का रूपमा परिचित थियो । भारतीय सेनाबाट सेवा निवृत्त मेजर टेकबहादुर पुनले यसको नामकरण गरी पर्यटन विकासको आधार तयार गरेका हुन् । उनको स्मृतिमा पुनहिलमा भ्यू–टावर निर्माण गरिएको छ ।

अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र अन्तर्गत समावेश भएपछि पुनहिल अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा चिनिएको हो । हाल यो क्षेत्रमा वार्षिक करिब ३० हजार विदेशी पर्यटक पुग्छन् । अन्नपूर्ण गाउँपालिकाले प्रवेश शुल्क र चिया पसल सञ्चालन अधिकार रु ५४ लाखमा ठेक्का दिएको छ । विदेशीले रु १५० र नेपालीले रु ५० प्रवेश शुल्क तिर्नुपर्छ ।

घोरेपानीको आतिथ्य

घोरेपानीमा अहिले २३ वटा सुविधासम्पन्न होटल छन्, जसले दैनिक हजारभन्दा बढी पाहुनालाई बास दिन सक्छन् । दुई हजार ८१० मिटर उचाइमा अवस्थित अधिकांश कोठाबाट हिमाल देखिने सौभाग्य मिल्छ ।

विभिन्न पदमार्ग र पहुँच

कास्कीको नयाँपुल–उल्लेरी मार्ग सर्वाधिक लोकप्रिय छ । साथै म्याग्दीको पोखरेबगर, घार–शिख हुँदै पनि पुग्न सकिन्छ । कतिपय पर्यटक पुनहिलपछि टाडापानी, घान्द्रुक हुँदै पोखरा फर्कन्छन्, त केही मुस्ताङतर्फको यात्रा अगाडि बढाउँछन् ।

पुनहिलबाट मोहरे, कोखेडाँडा, स्वातँ हुँदै खोप्रा लेकसम्म जाने वैकल्पिक पदमार्ग पनि सञ्चालनमा छ । पोखरादेखि नयाँपुल हुँदै एकैदिनमा घोरेपानी पुग्न सकिने भएकाले यो मार्ग पर्यटकमैत्री मानिन्छ ।

प्रकृतिसँग आत्मिक साक्षात्कार

पहिलोपल्ट पुनहिल पुगेका यात्रु सहरको कोलाहल बिर्सन्छन् । हिमालको उज्यालो चुचुरो हेर्दै मन शान्त पार्छन् । प्रकृतिको समृद्धि, स्थानीय आतिथ्य र भव्य सूर्योदयले जोकोहीलाई पुनहिलप्रेमी बनाइदिन्छ ।

पुनहिल—साँचिकै त्यस्तो स्थान हो, जहाँ सूर्योदयले सुन झैँ चम्किन्छ र प्रकृतिले प्रत्येक आगन्तुकको मन लोभ्याउँछ ।