प्रेस रिभ्यू : कालापानी विवाद नयाँ कि पुरानो ?, फोटोकपी ढिला आउँदा आलमसँग अदालतमा नौ प्रश्न

२० कार्तिक २०७६, काठमाडौं

आज कार्तिक २० गते बुधबार देशका राष्ट्रिय दैनिकहरुले रौतहट बम काण्डका मुख्य आरोपी मोहम्मद आफताब आलमको बायन शुरु भएको समाचारलाई प्राथमिकताका साथ प्रकाशित गरेका छन् । त्यस्तै, डा. गोविन्द केसीको अनसन, भारतले जारी गरेको नयाँ नक्साको विवादको बारेमा पनि आज समाचारहरु प्रकाशित भएका छन् ।

परिचयमा सकियो पहिलो दिनको बायान
नागरिक दैनिकका अनुसार राजपुर फरहदवा बम काण्डका मुख्य आरोपित मोहम्मद आफताब आलमको मङ्गलबारको बयान परिचयमै सकिएको छ । प्रहरीले आलमलाई बिहान सवा १० बजे जिल्ला अदालतमा उपस्थित गराए पनि बयान ३ बजेदेखि सुरु भएको थियो । ढिलो गरी सुरु भएको बयान परिचयभन्दा अघि बढ्न सकेन । परिचयकै क्रममा कार्यालय समय सकिएपछि बयानका लागि आलमलाई बुधबार फेरि अदालतमा उपस्थित गराइनेछ । अन्नपूर्ण पोष्ट दैनिकका अनुसार आलमसँग मङ्गलबार नौ वटा प्रश्नहरु सोधिएका थिए । आलम पक्षका कानुन व्यवसायीहरुले मिसिलको फोटोकपी नपाएको भन्दै केहीबेर बयान रोकेका थिए । आठ सयभन्दा बढी पृष्ठको मिसिल फोटोकपी गर्न समय लागेकाले वितरणमा ढिलाइ भएको सरकारी वकिल कार्यालयले जनाएको छ । यता, कान्तिपुर दैनिकले भने घटनाका प्रत्यक्षदर्शीरुले काँग्रेस नेता एवम् पूर्व मन्त्री आलमकै योजनामा घाइतेहरुलाई इँटाभट्टामा हालेको बयान प्रकाशित गरेको छ । जिल्ला अदालत रौतहटबाट प्राप्त मिसिलमा प्रत्यक्षदर्शीहरुले सो कुरा स्वीकारेको पत्रिकाले उल्लेख गरेको छ ।

कालापानी विवाद नयाँ कि पुरानै ?
कालापानी नेपालकै भूभाग भएकाले भारतसँगको त्यससम्बन्धी विवाद नयाँ नरहेको नेपाली अधिकारीहरुले बताएको कान्तिपुर दैनिकले उल्लेख गरेको छ । भारतका लागि नेपाली राजदूत नीलाम्बर आचार्यले भारतको नयाँ नक्सामा पुरानै दाबी दोहोर्याइएको र यो भूभाग नेपालकै भएको बताए । ‘यसलाई कुराकानीबाट टुङ्गाउनुपर्छ । आ–आफ्नो प्रमाण पेस गरेर टुङ्ग्याउनुपर्छ । छलफल र कुटनीतिक माध्यमबाट टुङ्ग्याउनुपर्छ,’ उनले भने ।

अन्नपूर्ण पोष्ट दैनिकका अनुसार भारतले नयाँ नक्सामार्फत काली नदीको ऐतिहासिकतालाई स्वीकार गरेको उल्लेख गरेको छ । उसले सन् १८५० आसपासदेखि कृत्रिम नदी खडा गरी कालापानी र लिपुलेक कब्जा गर्ने रणनीति अपनाएको थियो । त्यसपछि भारतीय नक्सामा नदी लुकाइएको थियो । भारतले त्यसलाई पुनः स्थापपित गरेको छ । यो नक्साका कारण भारतले कब्जा गरेको नेपाली भूभागको सम्बन्धमा वार्ता गर्न बाटो खुलेको छ । ‘कालापानी र सुस्ताको विषयमा सहमति हुन बाँकी छ । भारतले नयाँ नक्सामा पुरानै विषयलाई दोहोर्याएको छ,’ नापी विभागका महानिर्देशक प्रकाश जोशीले बताए ।

नयाँ पत्रिका दैनिकले ५७ वर्षअघि अतिक्रमित नेपाली भूमि अब औपचारिक रूपमै भारतीय नक्सामा परेको समाचार प्रकाशित गरेको छ । लिम्पियाधुरादेखि लिपुलेकसम्मको अतिक्रमित विशाल नेपाली भूमिलाई समेटेर भारतले आफ्नो नक्सा सार्वजनिक गरेको छ । कालापानी र सुस्ताको सीमा–विवाद मिलाउन गठन भएको परराष्ट्रसचिवस्तरीय संयन्त्रको बैठक एकपटक पनि नबसी भारतले एकतर्फी रूपमा नक्सा सार्वजनिक गरेको छ । नाकाबन्दीले बिग्रिएको सम्बन्ध पछिल्लो समय सुधारिँदै गएको बेला भारतले नेपाललाई फेरि झस्काएको छ ।

सन् १८१६ को सुगौली सन्धिको धारा ५ अनुसार लिम्पियाधुरा कालीनदीको मुहान हो । र, कालीनदी नै नेपाल–भारत सिमाना हो । त्यसयता ४४ वर्षसम्म लिम्पियाधुरा नै कालीको मुहानको रूपमा निर्विवाद थियो । तर, सन् १८६० मा चीनसँग युद्धको दौरानमा भारत काली तरेर नेपाली भूमि अतिक्रमण गर्दै अघि बढ्यो । अतिक्रमण गर्दै भारतीयहरू लिपुलेक आए र त्यहीँबाट बगेको खोलालाई कालीनदी भनेर एकतर्फी रूपमा घोषणा गरे । त्यसो त भारतको यो अतिक्रमणलाई छिमेकी चीनले पनि औपचारिक रूपमै साथ दिएको छ । नेपालको भूमि प्रयोग गरेर हुने भारत र चीनले गर्ने व्यापारको विषयमा नेपाललाई जानकारी नै दिइएन ।

अन्नपूर्ण पोष्ट दैनिकले न्यारो बडी घोटाला गुपचुप बनाएको समाचारलाई प्रमुख समाचार बनाएको छ । नेपाल बायुसेवा निगमको न्यारो बढी जहाज खरिदमा भएको एक अर्बभन्दा बढीको अनियमितता’ काण्ड संसदीय समितिले गुपचुप राखेको समाचारमा उल्लेख छ । एक अर्ब २० करोड घोटाला ठहर गरेको अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध समिति अन्तरगतको उपसमितिले प्रतिवदेन लुकाएको छ । सत्तासिन नेताकै कारण प्रतिवेदन गुपचुप राखिएको समाचारमा दाबी गरिएको छ ।

यता, नागरिक दैनिकले नेकपाले कमान्डर तोक्दा काँग्रेस अझै अलमलमा रहेको समाचार प्रकाशित गरेको छ । उपनिर्वाचन नजिकिँदै गर्दा कास्कीमा साना दलले उम्मेदवार घोषणा गर्नेदेखि घर दैलो अभियान थालिसकेका छन् भने ठूला दल उम्मेदवार चयन र सम्भावित मत परिणाम जोडघटाउमा लागेका छन् । कास्की २ मा नेकपाले विद्या भट्टराईलाई उम्मेदवार बनाएको छ । भट्टराईलाई जिताउन सम्पूर्ण पार्टी परिचालन गर्ने पार्टीले निर्णय गरेको छ । प्रदेश कमिटीका सहइन्चार्ज खगराज अधिकारीको नेतृत्वमा हाइ कमान्ड टिम बनाएर पार्टीले प्रचारप्रसार थाल्नेछ ।

कान्तिपुर दैनिकले प्रधामन्त्री केपी शर्मा ओलीको स्वास्थ्य स्थिर देखिएको समाचार प्रकाशित गरेको छ । अघिल्लो साता मिर्गौलाले काम गर्न छाडेपछि दुईपटक डायलाइसिस गराएका ओलीको शनिबार या आइतबार फेरि डायलाइसिस गर्नुपर्ने बताएका थिए । दुईपटकको डायलाइसिस पछि नै स्वास्थ्यमा सुधार भएपछि तेस्रो पटक गर्नुपरेको छ । अब चाहिएको बेला मात्रै डायलाइसिस गर्नुपर्ने समाचारमा उल्लेख गरिएको छ ।