काठमाडौँ । स्विट्जरल्याण्डका विदेशमन्त्री इग्नाजियो क्यासिसले युक्रेनमा रूससँगको सम्भावित युद्धविरामको अनुगमनमा युरोपका क्षेत्रीय सङ्गठन ओएससिईले मुख्य भूमिका खेल्नसक्ने बताएका छन्। स्विट्जरल्याण्ड सन् २०२६ मा ओएससिईको अध्यक्षता गर्दैछ।
क्यासिसले आइतबार सोन्टाग्सब्लिक पत्रिकासँगको अन्तर्वार्तामा भने, “स्विट्जरल्याण्डले विश्वास निर्माणका उपायहरूमा ध्यान दिन चाहन्छ र मस्को–किएभबीचको सम्भावित युद्धविरामको तयारीमा पहल गर्न चाहन्छ।” उनले थपे, “यस विषयमा पहिल्यै धेरै ठोस विचारहरू व्यक्त भइसकेका छन्। सङ्गठनले छोटो समयमा धेरै दर्जन कर्मचारी तैनाथ गर्न सक्छ, जसले युद्धविरामको अवलोकन, निगरानी, चुनाव निरीक्षण र यस्तै अन्य कामहरू गर्न सम्भव बनाउँछ।”
उनले भने, “युक्रेनसँग ओएससिईको सीमाना करिब १,३०० किलोमिटर फैलिएको हुँदा एक्लैले सम्पूर्ण देश निगरानी गर्न असम्भव छ। तर आवश्यकता र क्षमता अनुसार काम गर्न तयार रहन सकिन्छ। यसका लागि सहभागी राज्यहरूको महत्वपूर्ण प्रतिबद्धता आवश्यक पर्छ।”
क्यासिसले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले चाँडै युद्धविरामको सम्भावना व्यक्त गरेको प्रसङ्गमा भने, “युरोपले आफ्नो दृष्टिकोण ढिला नगरी तयार हुनुपर्छ। युद्धविराम सहमति अचानक आउन सक्छ। ओएससिईको रूपमा हामी तत्काल कार्यान्वयनका लागि तयार हुनुपर्छ, जुन चुनौतीसँगै अवसर पनि हो।”
उनले थपे, “पहिलो चरणमा तथ्य–खोजी मिशन युक्रेनमा पठाउनुपर्छ, स्थिति मूल्याङ्कन गरेर फर्कनुपर्छ। यसले ओएससिईलाई अर्को चरणका काम चाँडै सुरु गर्न सजिलो बनाउनेछ।”
ओएससिई सन् १९७५ मा शीतयुद्धको समयमा पूर्व–पश्चिम तनाव कम गर्न स्थापना भएको थियो। यसमा युरोप, मध्य एसिया र उत्तर अमेरिकाका ५७ सदस्य राष्ट्र छन्, जसमा अमेरिका, युक्रेन र रूस पनि रहेका छन्।
क्यासिसले भने, “रूसले ओएससिईका आधारभूत सिद्धान्त उल्लङ्घन गरेको छ। सन् २०२२ फेब्रुअरीमा युक्रेनमा पूर्ण आक्रमण सुरु गरेको थियो। यद्यपि रूसले सङ्गठन छोडेको छैन र निष्कासन गरिएको छ। यसले देखाउँछ कि ओएससिई रूससँग वार्ताका लागि अझै महत्त्वपूर्ण माध्यम हो।”
उनले जोड दिए, “ओएससिईले सहयोगका सन्दर्भमा गर्न सक्ने काम र प्रयोग गर्नसक्ने च्यानलहरूमा प्रमुख शक्तिहरूको ध्यान केन्द्रित हुनु आवश्यक छ। अवसर प्राप्त हुनासाथ काम गर्न तयार रहनुपर्छ, यद्यपि हाल सम्भावनाहरू सीमित छन्।”
युक्रेनी र अमेरिकी अधिकारीबीच तीन दिन चल्ने वार्ताले शनिबार स्पष्ट सफलता हासिल नगरेको भए पनि युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले ‘वास्तविक शान्ति’का लागि थप वार्तामा प्रतिवद्धता व्यक्त गरेका छन्। तर रूसले युक्रेनमा ड्रोन र मिसाइल आक्रमणको नयाँ श्रृङ्खला जारी राखेको छ।
